Etkinlik Hakkında

Prof. Dr. Ayşe Nükhet Adıyeke, 1964 yılında İzmir’de doğmuş, Ege Üniversitesi Tarih Bölümü’nde eğitimini tamamladıktan sonra 1988 yılında yüksek lisans ve 1994 yılında da “Osmanlı İmparatorluğu ve Girit Bunalımı” adlı teziyle doktorasını Dokuz Eylül Üniversitesi’nde tamamlamıştır. Dr. Öğr.Üyesi Nuri Adıyeke, 1963 tarihinde Girit göçmeni bir ailenin çocuğu olarak İzmir’de dünyaya gelmiştir. Ege Üniversitesi Tarih Bölümünden 1985 yılında mezun olduktan sonra 1995 yılında, XIX. Yüzyılda Milas Kazası adlı eseriyle doktorasını yapmıştır. 1996 yılında, kendisi gibi tarih alanında akademisyen olan eşi Ayşe Nükhet Adıyeke ile beraber Mersin Üniversitesi’nin tarih bölümüne yardımcı doçent olarak atanmıştır. 2010 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi’nin tarih bölümünün Yeniçağ Tarihi Anabilim Dalı’na yardımcı doçent olarak atanmıştır.

Dr.Öğr.Üyesi Nuri Adıyeke, Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanları fethettikten sonra bu coğrafyada uyguladığı politikalardan bahsederek aslında Osmanlı İmparatorluğu’nun izlerinin Balkanlarda görülebileceğini vurgulamıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanlarda uyguladığı iskân politikasının, Anadolu’ya doğudan gelen Türkmenlerin Balkanlara göç ettirilmesi ve Anadolu’da nüfus kontrolünün sağlanması amacıyla yapıldığının altını çizen Adıyeke, Osmanlı topraklarına geç bir tarihte katılan Girit Eyaleti’nde iskân politikasının pek fazla uygulanmadığını ve ihtida sistemi uygulanarak Girit’in Osmanlı Devleti’nin bir parçası haline getirilmesinin amaçlandığının altını çizmiştir. İlk olarak Girit Eyaleti’nde uygulanmaya başlanan tahrir sistemi de, Girit’in idari anlamda devlete bağlanması aşamasında önemli bir uygulama olmuştur. Ayrıca adalara anakaradan göçte en büyük etki “Celali İsyanları” olduğunun altı çizilmiştir. Bektaşi tarikatları ile kolonizasyonun yaygın olduğu dönemde ayrıca Türkmen nüfusun göçebe olmasından dolayı da çok kişi Balkanlara gönderiliyor.

30 Ocak 1923 tarihinde imzalanan Mübadele Sözleşmesi’yle Girit’te yaşayıp Müslümanlaştırılan Türk olmayan fakat Müslüman olan vatandaşlar da mübadeleye tabi tutulmuştur. Siyahi Müslümanların da mübadele ile Girit’ten Türkiye’ye gönderilmesi bunun en net örneğidir. Prof.Dr. Nükhet Adıyeke’ye göre, ihtida sistemiyle Müslümanlaştırılan Girit yerlileri ile adada yaşayan Müslüman Türklerin birbirlerinden izole yaşamamaları günümüzde Girit mübadilleri ve diğer adalardan ve Yunan anakarasından gönderilen mübadiller arasındaki kültürel farklılığı açıklamaktadır.