Bu harita Pîrî Reis’in orijinal çalışmasının 17.-18.yy’a tarihlenen geç dönem kopyasıdır. Ayvalık ve çevresi daha net çizilir iken bölge ile ilgili yazılı bilgiler harita üzerinde gösterilmeyip, kitabın metin bilgisi kısmında sunulmuştur.

Kaynak: https://art.thewalters.org/detail/19195/book-on-navigation-2/

Denizel Alan

Ünlü Türk denizci Piri Reis’in 1513 tarihli haritasında ve 1521 tarihli Kitab-ı Bahriyesi’nde Ayvalık ve çevresi ile Midilli Adası ayrıntılarıyla gösterilmiş ve anlatılmıştır. Bu eserlerde “Yunt/Yund Adaları” kelimeleri dikkat çeker. 1879 yılına kadar Liman Kenti olamayan Ayvalık için deniz üzerinden ulaşım ve ticaret her dönem çok önemli olmuştur. Ada ve yarımadaların varlığı ile korunaklı koylara sahip kent, erken dönemde korsanların saklandığı ve balıkçıların avlandığı bir alandır. Endüstri Mirasının 1850lerden sonraki ivmeli artışı ile bölgeye büyük ticaret gemilerinin gelmesi amacıyla 1879’da Dalyan Boğazı’nın derinleştirilmesi amacıyla proje hazırlanmış ve bir yıl içerisinde uygulanmıştır. Bu dönemden sonra ticaret hacmi artan Ayvalık için denizin varlığı ulaşım ve ticaret ile ekonomik bir gelire dönüşmektedir.

Anakara ile 22 adet ada ve yarımadanın oluşturduğu korunaklı koylar ve iç deniziyle Ayvalık Denizel Alanı; Deniz Eriştesi (Posidonia oceanica) açısından zengin sularda birçok Ege balığı ve deniz canlısı barındırırken Kırmızı Mercan (Corallium Rubrum) resifleri gibi endemik çeşitleri de bulunduran, çok renkli zengin dip yapısı ve berrak denizi ile sualtı açısından su üstündeki doğal mirasın devamını sunmaktadır. Özellikle bölge denizinin akıntı durumu, plankton zenginliği, su sıcaklığının gereken ölçüde ve diğer olumlu şartların oluşması sebebiyle burada var olan ve ender görülen Kırmızı Mercanları da görebildiğiniz 60 farklı dalış noktasına sahiptir.

12 ay boyunca dalış yapılabilen alanda Deli Mehmet I, Deli Mehmet II, Kerbela, Kule, Ali Reis Sığlığı, Barbonaksa Sığlığı, Vapur Sığlığı I ve II, Tokmaklar ile 19 Kulaç önemli dalış noktalarıdır. Bölgedeki hakim rüzgar sayesinde yelken sporlarının tamamı gerçekleştirilebilmekte ve geçmişten günümüze kullanılan deniz ulaşım ağı Ayvalık-Lesvos hattında arabalı vapurlar ile halen devam etmektedir.

Ayvalık’ın sahip olduğu doğal miraslar arasında bulunan Denizel Alan; Anakarada ve adalarda yetiştirilen ürünlerin sevk edildiği bir ulaşım aracı olması, deniz canlılarının çeşitliliğine dayalı gastronominin bölgedeki insan yaşamına imkan sunması, kıyı hattında konumlanan kentin topoğrafyadan bağımsız olarak doldurulması ile ızgara planlı kentsel tasarıma imkan sağlaması ve 1879 yılından sonra derinleştirilen Dalyan Boğazı ile büyük ticaret gemilerine korunaklı liman olması sebebiyle Ayvalık’ta gelişen endüstriyel ve kültürel gelişmenin önemli etkenlerinden birisi olmaktadır.

[1] Economic Analysis of Ayvalık Adaları Nature Park, Camille Bann & Esra Başak
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, 2013.
[2] The Abandoned 19th-20th c. Rural Architectural Heritage of Ayvalık, H.Sercan Sağlam, 2021.
[3] Yılların İçinden Ayvalık, M. Salim Kaptan, Faruk Ergelen, M.Müjdat Soylu, Kazmaz Matbaacılık (İstanbul), 2019.
[4] Körfez Diving Center, Ayvalık.

Tüm Sorularınız, Görüşleriniz ve Önerileriniz İçin Bize Ulaşın.

error: